Brainspotting, metoda terapeutyczna odkryta przez Davida Granda w 2003 roku, ma solidne podstawy w najnowszych odkryciach z dziedziny neurobiologii i psychologii. Grand, pracując jako terapeuta EMDR, zauważył, że pozycja oczu pacjentów ma istotny związek z przetwarzaniem traumy. To przypadkowe odkrycie dało początek systematycznym badaniom, które doprowadziły do rozwoju tej nowatorskiej metody terapeutycznej.
Fundamentalne znaczenie dla zrozumienia mechanizmów działania Brainspottingu mają badania prowadzone przez Stephena Porges’a, twórcę teorii poliwagalnej. Porges wykazał, że układ nerwowy człowieka jest ściśle powiązany z procesami przetwarzania traumy, co znajduje bezpośrednie odzwierciedlenie w praktyce Brainspottingu. W swojej przełomowej książce „The Polyvagal Theory” (2011) Porges szczegółowo opisuje, jak aktywność nerwu błędnego wpływa na nasze reakcje na stres i traumę.
Robert Scaer, neurolog i autor książki „The Body Bears the Burden” (2014), dostarcza kolejnych dowodów na neurologiczne podstawy Brainspottingu. Jego badania pokazują, jak trauma jest przechowywana w ciele i mózgu, oraz jak specyficzne punkty wzrokowe mogą aktywować obszary mózgu związane z traumatycznymi wspomnieniami. Scaer podkreśla, że Brainspotting skutecznie wykorzystuje naturalne mechanizmy samoleczenia mózgu.
Badania z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) przeprowadzone przez zespół dr Frank Corrigan i dr David Grand wykazały, że podczas sesji Brainspottingu następuje aktywacja jądra migdałowatego i innych struktur limbicznych, co potwierdza neurologiczne podstawy tej metody. Te odkrycia zostały opisane w artykule „Brainspotting: Recruiting the midbrain for accessing and healing sensorimotor memories of traumatic activation” opublikowanym w Medical Hypotheses (2015).
Dr Lisa Schwarz, która współpracowała z Grandem przy rozwijaniu metody, przeprowadziła szereg badań klinicznych dokumentujących skuteczność Brainspottingu w leczeniu złożonej traumy. Jej prace pokazują, że metoda ta jest szczególnie skuteczna w przypadkach, gdy tradycyjne formy terapii zawodzą.
Istotne znaczenie dla zrozumienia skuteczności Brainspottingu mają również badania nad neuroplastycznością mózgu. Norman Doidge w książce „The Brain That Changes Itself” (2007) przedstawia dowody na to, jak mózg może się reorganizować i zdrowieć po traumie. Choć Doidge nie badał bezpośrednio Brainspottingu, jego odkrycia dotyczące neuroplastyczności dostarczają teoretycznych podstaw dla zrozumienia, dlaczego ta metoda może być tak skuteczna.
W ostatnich latach pojawiło się coraz więcej badań potwierdzających skuteczność Brainspottingu. Na przykład, badanie przeprowadzone przez Marie-Jose Boon i współpracowników, opublikowane w Journal of EMDR Practice and Research (2018), wykazało znaczącą redukcję objawów PTSD u pacjentów poddanych terapii Brainspotting.
Warto również wspomnieć o pracy dr Ruth Lanius, która badała wpływ traumy na mózg przy użyciu zaawansowanych technik neuroobrazowania. Jej badania, choć nie koncentrują się bezpośrednio na Brainspottingu, dostarczają cennych informacji o neurologicznych mechanizmach traumy i jej leczenia.
Rosnąca baza dowodów naukowych wspierających Brainspotting obejmuje także badania nad okulomotoryką i jej związkiem z przetwarzaniem emocjonalnym. Dr Robert Scaer i dr David Grand wspólnie badali, jak ruchy gałek ocznych i pozycje wzrokowe wpływają na dostęp do traumatycznych wspomnień przechowywanych w podkorowych obszarach mózgu.
Wszystkie te badania i odkrycia tworzą solidny fundament naukowy dla Brainspottingu, potwierdzający jego skuteczność jako metody terapeutycznej. Kontynuowane badania i rosnąca liczba publikacji naukowych przyczyniają się do lepszego zrozumienia mechanizmów działania tej metody i jej dalszego rozwoju.
Moje przemyślenia
Ważne: sam zanim przeszedłem szkolenie Brainspotting długo zastanawiałem się „jak to może działać”. Do podjęcia szkolenia skłoniły mnie pozytywne opinie znajomych ekspertów od leczenia traumy. Brainspotting ma z reguły pozytywną opinię wśród terapeutów EMDR oraz Somatic Experiencing. O sile brainspotting pozytywnie się wypowiada między innymi Sabina Sadecka.
Z racji tego, że jest to stosunkowo młoda metoda stąd mała liczba badań (często badaniom zarzuca się małe wielkości prób – ale z racji tego, że badamy np. osoby które doświadczyły traumy przy zamachach to siłą rzeczy nie będziemy mieli tu dużej grupy badawczej). Sam początkowo podchodziłem do Brainspottingu sceptycznie (bo krytycznie też podchodzę do części nurtów terapii). Aktualnie swoje podejście bym tak opisał: „nie jestem w 100% pewien czemu to działa ale efekty z sesji brainspotting mówią same za siebie”. Nie zmienia to faktu, że wciąż śledzę pojawiające się wyniki badań.
Jeśli sam chcesz sprawdzić czy Brainspotting działa: umów się na sesję.